بررسی و آموزش استفاده از تستر قطعات الکترونیکی LCR-T7
تستر LCR-T7
بررسی و آموزش تستر LCR-T7 :
تستر قطعات، یکی از ابزارهای حیاتی در عملیات تعمیرات، طراحی، و تولید بردهای الکترونیکی است. این تسترها به عنوان دستگاه‌های تست و اندازه‌گیری چند منظوره شناخته می‌شوند و قابلیت تست و اندازه‌گیری انواع مختلف قطعات الکترونیکی را ارائه می‌دهند. با استفاده از این تسترها، می‌توان اطلاعات مفیدی درباره قطعات الکترونیکی مورد نیاز کسب کرد. در این آموزش قصد داریم نحوه تست انواع قطعات الکترونیکی را با تستر LCR-T7 بررسی کنیم.
مزایای استفاده از تستر LCR-T7 قطعات عبارتند از:
۱. اندازه‌گیری ظرفیت خازن (Capacitance): این ابزارها قادر به اندازه‌گیری ظرفیت خازن‌ها در واحد‌های فاراد (Farads) هستند که بسیار مهم در بررسی عملکرد قطعات الکترونیکی مانند کندنسورها می‌باشد.
۲. اندازه‌گیری مقاومت (Resistance): تسترهای قطعات می‌توانند مقاومت‌ها را اندازه‌گیری کنند و به کاربر اطلاعات مربوط به مقدار مقاومت قطعه را ارائه دهند.
۳. محاسبه اندوکتانس (Inductance): تسترهای قطعات می‌توانند اندوکتانس‌ها را اندازه‌گیری کنند که در مواردی مانند تعمیر بردها و اجزاء الکترونیکی حیاتی است.
۴. سنجش مقاومت داخلی خازن (ESR): تسترهای قطعات امکان اندازه‌گیری مقاومت داخلی خازن‌ها (ESR) را فراهم می‌کنند که برای ارزیابی صحیح عملکرد خازن‌ها بسیار مهم است.
۵. تست انواع دیود، ترانزیستورها و تریاک: این ابزارها قابلیت تست انواع مختلف دیود، ترانزیستورها و تریاک را دارند که بسیار کاربردی برای شناسایی عیوب و ارزیابی عملکرد این قطعات است.
استفاده از تسترهای قطعات باعث افزایش کارایی در عملیات تعمیر و طراحی بردهای الکترونیکی می‌شود و کاربران به راحتی می‌توانند مشکلات و نقص‌های موجود در قطعات را شناسایی کنند. با به کارگیری این تسترها به‌عنوان ابزار اندازه‌گیری و تست، موجب به افزایش سرعت و دقت در تعمیرات الکترونیک می شود.
این تستر LCR-T7 یک دستگاه تستر چند منظوره است که به صورت اتوماتیک قابلیت تست و اندازه‌گیری انواع مختلف قطعات الکترونیکی را دارد. با استفاده از این دستگاه، می‌توان به طور خودکار نوع قطعه را تشخیص داد و بدون نیاز به انتخاب رنج یا نوع اندازه‌گیری، اندازه‌گیری‌های لازم را انجام داد.
بررسی ویژگی های استفاده از تستر اتوماتیک LCR-T7 عبارتند از:
۱. استفاده آسان: این دستگاه دارای یک دکمه عملیاتی است که کاربر می‌تواند با فشار دادن آن، بدون نیاز به تنظیمات پیچیده، تست قطعه را انجام دهد.
۲. نمایشگر دیجیتال و رنگی: دستگاه LCR-T7 دارای نمایشگر LCD رنگی با ساختار TFT و اندازه 1.8 اینچ است که امکان نمایش دادن اطلاعات به صورت واضح و رنگارنگ را فراهم میکند. همچنین، با توجه به نوع نمایشگر LCD، می‌توان در شرایط نوری کم نیز از این دستگاه استفاده کرد.
3. باتری داخلی شارژی مورد استفاده در این دستگاه از نوع لیتیوم یون با ظرفیت 350mAh است که انرژی مورد نیاز دستگاه را تامین میکند. این باتری با استفاده از پورت USB قابلیت شارژ مجدد دارد، بنابراین می‌توان با استفاده از شارژر موبایل یا هر دستگاه دیگری که از پورت USB پشتیبانی میکند، آن را شارژ کرد.
قطعاتی که توسط این دستگاه قابل بررسی و اندازه گیری هستند شامل مقاومت (Resistor)، خازن (Capacitor)، سلف (Inductor)، تریستور، تریاک، دیود، دوبل دیود، دیود زنر، و ترازیستورهای پیوندی اثرمیدان (JFFET) و ترازیستورهای Bipolar می‌شوند. همچنین، دستگاه قادر به تشخیص اینفرارد (IR) با پروتکل NEC نیز می‌باشد.
تستر LCR-T7 دارای نمایشگر LCD از نوع TFT با سایز 1.8 اینچ است که اطلاعات را به صورت واضح و رنگارنگ نمایش می‌دهد. از دیگر ویژگی‌های این دستگاه می‌توان به امکان کالیبره کردن اتوماتیک و استفاده آسان با یک دکمه اشاره کرد. سایز این دستگاه حدود 90 * 70 * 27 میلی‌متر است.
بررسی رنج‌های اندازه‌گیری تستر LCR-T7 برای مختلف قطعات عبارتند از:
– مقاومت الکتریکی (Resistance): 0.01Ω تا 50MΩ
– ظرفیت خازن (Capacitance): 25pF تا 100mF
– میزان سلف (Inductance): 0.01mH تا 20H
– ولتاژ شکست دیود زینر: 0.01V تا 30V
– دیود زینر: 0.01V تا 4.5V (یا Uf < 4.5V)
– تریستور و تریاک: Igt < 6mA
راه‌اندازی اولیه و کالیبره کردن دستگاه تستر LCR-T7 به صورت زیر انجام می‌شود:
قبل از بررسی و آموزش تست قطعات الکترونیکی نیاز داریم که دستگاه تستر LCR-T7 را کالیبره کنیم. برای این کار مراحل زیر را دنبال کنید.
1. قطعه متصل‌کننده را مطابق با تصویر داخل زیف سوکت قرار دهید. (برای راه‌اندازی اولیه، این قطعه متصل‌کننده از جنس اتصال کوتاه برای اتصال پایه‌های 1، 3 و 2 استفاده می‌شود.)
2. دکمه “Start” یا “شروع” را فشار دهید تا تست خودکار (Self Calibration) آغاز شود.
3. در این مرحله، دستگاه تلاش میکند پایه‌های 1، 3 و 2 را به هم وصل کند یا به عبارت دیگر اتصال کوتاهی را به وجود بیاورد.
4. پس از گذشت زمان مورد نیاز و تست به صورت Short، پیام “جدا کردن قطعه” روی نمایشگر نمایش داده‌می‌شود.
5. اکنون برای ادامه روند Self-Test باید قطعه اتصال کوتاه را از زیف سوکت جدا کنید. پس از جدا کردن قطعه اتصال کوتاه روند تست ادامه پیدا میکند.
5. Selftest End این پیام نشان‌دهنده اتمام راه‌اندازی اولیه و کالیبره کردن دستگاه می‌باشد و دستگاه آماده برای انجام اندازه‌گیری‌ها و تست‌های مختلف می‌شود.
توجه داشته باشید که این مرحله اولیه یک‌بار انجام می‌شود و بعد از انجام کالیبره‌ای اولیه، دستگاه آماده به کار است و نیاز به تکرار این فرآیند برای هر بار استفاده ندارد.
برای اندازه‌گیری قطعات الکترونیکی با دستگاه Multifunction Tester LCR-T7، به مراحل زیر توجه کنید:
1. اتصال قطعه: قطعه مورد نظر را به زیف سوکت دستگاه متصل کنید. برای انواع قطعات پسیو الکترونیکی (مانند مقاومت، خازن، و سلف)، از پایه‌های زیف با شماره‌های 1، 2 و 3 استفاده کنید. اما حتماً توجه داشته باشید که پایه‌های یکسان را به هم متصل نکنید. برای اندازه‌گیری ولتاژ شکست در دیودها نیز، پلاریته مثبت را به پایه K و پلاریته منفی را به پایه A وصل کنید.
2. استارت کردن اندازه‌گیری: پس از اتصال قطعه به زیف سوکت، دکمه “Start” یا “شروع” را فشار داده تا دستگاه به صورت خودکار قطعه را تشخیص داده و پارامترها را اندازه‌گیری کند.
3. نتیجه اندازه‌گیری: در صورتی که اتصال قطعه به درستی انجام نشود یا قطعه آسیب دیده باشد، دستگاه پیام “No, unknown, or damaged part” را روی نمایشگر نمایش می‌دهد که به این معنی است که تشخیص قطعه امکان‌پذیر نیست یا قطعه آسیب دیده است.
4. خواندن پارامترها: پس از اندازه‌گیری پارامترها، مقادیر آنها (رنج مقادیر قبلا در بررسی و آموزش تستر LCR-T7 ذکر شده است) بر روی نمایشگر دستگاه نمایش داده‌می‌شوند. این پارامترها می‌توانند شامل مقاومت الکتریکی (Resistance)، ظرفیت خازن (Capacitance)، و میزان سلف (Inductance) باشند.
نکته مهم: با توجه به اینکه دستگاه به صورت خودکار قطعه را تشخیص می‌دهد، از انتخاب رنج یا نوع اندازه‌گیری مستقل شده‌ایم، که این امر انجام اندازه‌گیری‌ها را بسیار آسان‌تر میکند.
در ادامه به بررسی و آموزش تست انواع قطعات با تستر LCR-T7 می‌پردازیم.
بررسی و آموزش تست انواع قطعات الکترونیکی با تستر LCR-T7
ظرفیت خازن (Capacitor)
برای اندازه‌گیری ظرفیت خازن (Capacitance) با استفاده از تستر قطعات الکترونیکی LCR-T7 مراحل ریز را انجام دهید:
خازن را قبل از جایگذاری در زیف سوکت دستگاه دشارژ کنید. اتصال یک خازن شارژ به دستگاه می‌تواند به دستگاه آسیب برساند و برای اندازه‌گیری صحیح، باید خازن توسط کاربر کاملا دشارژ بشود. بعد از اینکه خازن را دشارژ کردید. خازن را به درستی در زیف سوکت جایگذاری کنید و دکمه استارت را فشار دهید.
بعد از طی شدن زمان تست، اطلاعاتی نظیر افت ولتاژ خازن (Vloss) و مقاومت داخلی خازن (ESR) بر روی نمایشگر قابل مشاهده است. همچنین، ظرفیت خازن نیز به واحد فاراد (Farad) یا پیکوفاراد (Picofarad) به کاربر ارائه می‌شود.
مقاومت‌ها (Resistors):
مقاومت ها با استفاده از تستر قطعات الکترونیکی مانند LCR-T7 به صورت اتوماتیک شناسایی می‌شوند. برای اندازه‌گیری مقاومت یک مقاومت الکترونیکی، کافی است مقاومت مورد نظر را به درستی در زیف سوکت قرار دهید و دکمه استارت را فشار دهید.
با اتمام تست، مقدار مقاومت به واحد اُهم (Ω) بر روی نمایشگر دستگاه ارائه می‌شود. این تستر LCR-T7 قابلیت تشخیص مقاومت‌های با مقادیر مختلف را دارد و به صورت اتوماتیک تنظیمات مورد نیاز را برای هر مقاومت انجام می‌دهد.
سلف (Inductor)
دستگاه LCR-T7 قادر است میزان اندوکتانس سلف را به واحد هانری (H) نمایش دهد. همچنین، مقاومت (R) داخلی سلف نیز در این دستگاه قابل اندازه‌گیری می‌باشد.
دیود (Diode)
دیود (Diode) یک قطعه الکترونیکی است که جریان را در یک جهت عبور می‌دهد و در جهت معکوس آن را مسدود میکند. در ادامه، ویژگی‌های اصلی دیود را شرح می‌دهیم:
1. ولتاژ فوروارد (Uf – Forward Voltage):
ولتاژ فوروارد، ولتاژی است که برای عبور جریان از دیود لازم است. هنگامی که ولتاژ فوروارد به دیود اعمال می‌شود و جریان به سمت جهت عبور می‌رود، دیود باز می‌شود و ولتاژ فوروارد بین دو سر آن کاهش می‌یابد. ولتاژ فوروارد به صورت معمول در ولت (V) اندازه گیری می‌شود.
2. ظرفیت (C):
ویژگی ظرفیت دیود به مقدار بار الکتریکی ذخیره شده در دیود در حالت عکس العمل دیود به ولتاژ معکوس اشاره دارد. ظرفیت دیود بر حسب فاراد (F) اندازه گیری می‌شود و معمولاً در دیود‌های با ولتاژ بالا تاثیرگذار است.
3. جریان نشتی (Ir – Leakage Current):
جریان نشتی نشان دهنده جریانی است که در جهت مسدود شدگی دیود به طور ناخواسته عبور میکند. این جریان معمولاً بسیار کوچک است و بر حسب آمپر (A) اندازه گیری می‌شود. جریان نشتی در دیود‌های معمولی به طور قابل‌توجهی کوچک است.
دیود زینر (Z-Diode)
برای اندازه‌گیری ولتاژ شکست دیود زینر (Zener Diode) با استفاده از دستگاه Multifunction Tester LCR-T7، به روش زیر عمل کنید:
- اتصال دیود: ابتدا دیود زینر را به زیف سوکت دستگاه متصل کنید. برای اتصال دیود، قطب مثبت دیود را به پایه K و قطب منفی دیود را به پایه A وصل کنید.
- استارت اندازه‌گیری: حالا دکمه “Start” یا “شروع” را فشار داده تا دستگاه به صورت خودکار ولتاژ شکست دیود زینر را اندازه‌گیری کند.
- خواندن نتیجه: پس از انجام اندازه‌گیری، مقدار ولتاژ شکست دیود زینر بر روی نمایشگر دستگاه نمایش داده‌می‌شود. همانطور که ادعای کارخانه تولید کننده بیان شده، این دستگاه تا ولتاژ شکست 30 ولت (Uz = 30V) قابل اندازه‌گیری است.
دیود دوبل (Double Diode):
همانطور که از نام آن مشخص است، دو دیود مستقل هستند که به هم متصل شده‌اند. این دو دیود به صورت موازی یا سری با یکدیگر قرار می‌گیرند و دارای دو پایه ورودی (Anode) و دو پایه خروجی (Cathode) هستند.
ویژگی ولتاژ فوروارد (Uf – Forward Voltage) در دیود دوبل نیز به همان شکلی که در دیود‌های تکی مطرح شد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. ولتاژ فوروارد به مقدار ولت (V) نشان‌دهنده ولتاژی است که برای عبور جریان از دیود لازم است.
با توجه به اینکه دیود دوبل دارای دو دیود است، باید دقت کنید که هر دیود مستقل از دیگری عمل میکند و اتصال هر دیود را به درستی انجام دهید. همچنین، ولتاژ فوروارد هر دیود در دیود دوبل نیز ممکن است با یکدیگر متفاوت باشد.
برای اندازه‌گیری ولتاژ فوروارد در دیود دوبل، می‌توانید از تسترهای قطعات الکترونیکی مانند LCR-T7 استفاده کرد. این تسترها امکان اندازه‌گیری ولتاژ فوروارد و دیگر ویژگی‌های دیود‌های تکی و دوبل را فراهم می‌کنند.
تشخیص امواج اینفرارد (IR)
دستگاه LCR-T7 دارای دیکودر امواج اینفرارد است که قادر به تشخیص وکدگذاری امواج اینفرارد می‌باشد. برای فعال‌سازی این قابلیت، فرستنده‌ی امواج اینفرارد (مانند ریموت کنترل) را در برابر گیرنده‌ی دستگاه قرار دهید. با فشار دادن دکمه کنترلر امواج IR را به گیرنده ارسال کنید این امواج که کدگذاری شده است توسط تستر دریافت و تشخیص داده‌می‌شوند. سپس اطلاعات UserCode و DataCode موج خوانده‌شده بر روی نمایشگر دستگاه نمایش ارائه می‌شود. UserCode مربوط به کد مخصوص ریموت کنترل (یا فرستنده) شما است و DataCode مربوط به اطلاعاتی است که توسط ریموت کنترل ارسال شده است (معمولاً مربوط به دکمه‌ای که در ریموت کنترل فشرده شده است).
تست ترازیستورهای دوقطبی
تستر T7 دارای قابلیت تشخیص خودکار ترازیستورهای دوقطبی BJT-NPN و BJT-PNP، همچنین دیود همراه با ترازیستور است. با استفاده از این دستگاه، می‌توانید مقدار ضریب تقویت جریان (hFE)، ولتاژ بیس (Ube) و جریان کلکتور (Ic) را به صورت اتوماتیک اندازه‌گیری کنید و نتایج را بر روی نمایشگر دستگاه مشاهده کنید. همچنین این دستگاه نمادهای مربوط به ترازیستورهای BJT-NPN، BJT-PNP و دیود را نمایش می‌دهد تا تشخیص نوع ترازیستور انجام شود. این قابلیت‌ها این ابزار را به یک ابزار کاربردی و مفید برای تست و اندازه‌گیری ترازیستورها و دیودها تبدیل میکند.
تست ترانزیستورهای پیوندی
تستر T7 دارای قابلیت تشخیص خودکار و نمایش نمادهای ترانزیستورهای مختلف است که از جمله آنها می‌توان به N-E-MOS، P-E-MOS، N-MOS، P-MOS، N-JFET، P-JFET اشاره کرد. هنگام تست ترانزیستورها، مقادیر ولتاژ ترشهولد (Vt)، ظرفیت گیت (Cg)، مقاومت Drain Source (Rds)، ولتاژ فوروارد (Uf) و ولتاژ گیت (Vg) قابل اندازه‌گیری و نمایش بر روی نمایشگر دستگاه هستند. این دستگاه با توجه به نوع ترانزیستور متصل شده، به صورت خودکار نماد آن را تشخیص و نمایش می‌دهد.
تریستور و تریاک
دستگاه T7 دارای قابلیت تشخیص خودکار و اندازه‌گیری ولتاژ فوروارد (Uf) برای تریستورها و تریاک‌ها می‌باشد. با استفاده از این دستگاه، می‌توانید تریستورها و تریاک‌ها را به طور اتوماتیک تشخیص دهید و ولتاژ فوروارد آنها را اندازه‌گیری کنید. این اندازه‌گیری به صورت خودکار انجام می‌شود و نتیجه بر روی نمایشگر دستگاه نمایش ارائه می‌شود. این ولتاژ فوروارد میزان ولتاژی است که برای روشن شدن تریستور یا تریاک لازم است و با استفاده از دستگاه T7 می‌توانید این مقدار را به راحتی اندازه‌گیری کنید.
